Trudno sobie wyobrazić lekcje języka polskiego bez omawiania motywów literackich. Jedną z umiejętności, którą jako uczniowie musimy opanować, jest odnajdywanie, zestawianie i porównywanie takich motywów w różnych lekturach.
Jest to o tyle rozwijające intelektualnie doświadczenie, że motywy literackie mają różne odsłony i wymiary. Weźmy na przykład motyw matki. W literaturze znajdziemy przykłady matek ofiarnych, gotowych na największe poświęcenie dla swoich dzieci. Znajdziemy jednak również matki egocentryczne, skupione na sobie czy wręcz okrutne. To samo tyczy się motywu miłości, który może być realizowany na setki sposobów.
Miłość romantyczna w Romeo i Julii, miłość siostrzana w Antygonie, trudne i destrukcyjne uczucie w Wichrowych Wzgórzach, nieodwzajemniona miłość Wokulskiego do Izabeli w Lalce, deklaracje Konrada wobec narodu, wygłaszane podczas Wielkiej Improwizacji w Dziadach… nie mówiąc już o przenikaniu się tego motywu z innymi, jak chociażby patriotyzm, cierpienie czy zdrada. Śledzenie motywów literackich i sposobu ich realizowanie może się zresztą okazać całkiem ciekawą czytelniczą przygodą, a jeśli zachęci kogoś do częstszego sięgania po książkę – to już prawdziwy sukces.